Mang chủng nghĩa là gì? “Mang” là râu hay vòi nhụy của các loại lúa mỳ, lúa mạch, ngô, ngũ cốc. “Chủng” là các loại thóc, ngô, ngũ cốc có thể dùng để làm hạt giống. Dịch nghĩa một cách cụ thể, đầyđủ thì tiết khí Mang chủng chính là thời điểm hạt cây đã được thụ phấn, đã phát triển đến mức độ già dặn, cứng cáp và có thể dùng để làm hạt giống cho mùa sau. Căn cứ vào đặc điểm của tiết khí khí trước là Tiểu mãn (nghĩa là hạt thóc, ngô, ngũ cốc đã hình thành sữa non) thì tiết khí khí sau đến thời điểm các hạt ngũ cốc chắc, mẩy, già dặn là điều hợp lý. Khi các hạt này chắc, mẩy thì có thể thu hoạch được
Ngoài ra tiết khí Mang Chủng còn có một ý nghĩa khác “mang” nghĩa là sự lớn mạnh, rộng rãi, cường thịnh, “chủng” nghĩa là Mặt trời (tên húy của vua Gia Long – Nguyễn Ánh còn được gọi là Noãn, Chủng. Trong thời điểm này Mặt trời bức xạ lượng nhiệt rất cao nên cũng có thể hiểu theo ý nghĩa thứ hai.
Tiết khí Mang chủng được bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06. 06 kết thúc vào ngày 21. 06 dương lịch. Tại ngày đầu tiên của tiết khí Mang Chủng thì Mặt trời ở vị trí xích kinh 75 độ. Thời điểm này nửa cầu bắc hoàn toàn ngả về phía Mặt trời nên toàn bộ miền Bắc bán cầu nhận được lượng nhiệt độ và ánh sáng rất cao. Thời gian chiếu sáng của Mặt trời kéo dài nên ngày dài hơn đêm.
Là nguyên nhân như vậy. Càng gần phía cực Bắc thì thời gian ban ngày càng kéo dài, thời gian ban đêm rút ngắn lại, thậm chí ở vùng cực bắc ở giai đoạn 6 tháng không có đêm, nguyên nhân chính là do hoạt động tự quay quanh trục của Trái đất. Ở khu vực thành phố Sankt Peterburg (nước Nga) có hiện tượng đêm trắng, nhà văn Irenbua viết là: Đêm tháng 6 sáng hồng. Vì thời gian ban đêm quá ngắn ngủi.
- Những biến động trong tự nhiên, cuộc sống lao động sản xuất của con người diễn ra mạnh mẽ, bên cạnh đó trường khí, năng lượng vũ trụ, ngũ hành, âm dương cũng có sự vận động, biến hóa, đổi thay
Thứ nhất: Theo tiết khí Mang Chủng thì đứng về góc độ ngũ hành thi tháng 05 âm lịch chính là tháng Ngọ, phương vị của nó ở chính Nam, thuộc quẻ Ly trong hậu thiên bát quái đồ. Quẻ Ly thuộc hành Hỏa, xét về phương diện các địa chi thì chi Ngọ thuộc dương Hỏa hơn nữa, đây chính là phương vị Hỏa khí cực thinh. Hỏa khí được trường sinh tại Dần, đế vượng tại Ngọ và nhập kho tại Tuất. Từ điều này diễn ra nhiều nội dung liên quan
Những người sinh từ thời điểm tiết khí Mang Chủng này trở đi có Hỏa khí rất thịnh, cốt cách khí chất con người thường trọng lễ nghĩa, cư xử biết phép tắc, lễ độ, thông minh, nhiệt tình, tác phong mau lẹ, hấp tấp, hội vã, nóng tính, đa cảm, rất dễ xúc động, chợt giận chợt lành
Nhiều người khi gặp Hỏa khí có lợi cho mệnh lý của họ thì trong dịp này sức khỏe ổn định, tâm lý vui vẻ, nhiệt huyết, đam mê, hừng hực quyết tâm, nỗ lực, thăng tiến và kiếm tiền mau lẹ. Những người kỵ hành Hỏa từ sau tiết khí Mang Chủng thì sức khỏe suy nhược, tâm lý ức chế, căng thẳng, hành động vội vã, hấp tấp, chủ quan, thiếu cẩn thận, chính xác, nặng thì hao tốn tiền bạc, bị bệnh...
Thời kỳ Hỏa khí cực vượng nên con người cần thay đổi chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, tránh bị mắc bệnh. Nên hạn chế thực phẩm nhiều dầu, mỡ, quá mặn, chất cay nóng, chất kích thích. Nên uống nhiều nước và sử dụng các loại đồ uống tính mát, điều hòa cơ thể. Ăn mặc đồ mỏng, ở nơi thoáng mát. Tránh tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột từ phòng điều hòa ra ngoài môi trường hoặc từ môi trường vào phòng, có thể gây nên tình trạng sốc nhiệt, nguy hiểm. Một số người làm những công việc ngoài trời, đồng áng thì nên đi làm sớm, về sớm vào buổi sáng, làm muộn về muộn vào buổi chiều, tránh cái nắng gay gắt mùa hè. Các bệnh thuộc hành Hỏa như tim mạch, huyết áp, tai biến, đột quỵ, sốt xuất huyết, sốt rét cần hết sức đề phòng
Thứ hai: Tháng 05 âm lịch theo Kinh Dịch ứng với quẻ Thiên Phong Cấu. Hồi trên tháng tư ứng với quẻ Càn khi mà dương khí phát triển cực thịnh, tính chất biến động, vươn lên không ngừng thì đến giai đoạn này âm khí phát sinh. Quẻ Cấu gồm năm hào dương ở trên, một hào âm ở dưới. Trên là Trời dưới là Gió nên vì vậy đây là một quẻ cát. Theo Khổng Tử giảng: Năm hào âm tượng trưng cho lẽ phải, tri thức, đạo lý, hào âm ở dưới tượng trưng cho tầng lớp thấp và như vậy đạo lớn sáng sủa được ban bố thi hành khắp nơi, dân chúng vui vẻ noi theo...
Tiết khí Mang chủng với cụm từ mang tên của tiết khí này khá phức tạp, khó hiểu nhưng căn cứ kỹ lưỡng vào yếu tố cấu thành của cụm từ và đặc điểm về thiên nhiên, mùa vụ ta có hiểu một cách cụ thể kỹ lưỡng hơn về nó. Thông qua đó nâng cao nguồn chi thức, phục vụ cho bản thân trong hoạt động và các biện pháp điều dưỡng sức khỏe.
Tiết khí Mang Chủng được đặc trưng bởi hiện tượng ngày dài, đêm ngắn, nhiệt độ, ánh sáng tăng cao. Trên bầu trời vào ban đêm xuất hiện một chòm sao rất kỳ lạ đó là chòm sao Tua rua. Chòm sao này xuất hiện cùng vào thời điểm mùa thu hoạch lúa ngô, ngũ cốc. Chòm sao này còn được gọi là chòm sao Thất nữ là tên của một cung Hoàng đạo trong chiêm tinh học phương Tây. Thực ra, thời điểm này thì chòm sao Tua rua có ánh sáng mạnh nhất, thời điểm chòm sao này xuất hiện thì trước tiết khí khí này khoảng 2 – 3 tháng, nhưng vì khi đó ánh sáng của nó mờ nhạt, khó quan sát, ít người lưu tâm.
Nghĩa là sau tết Nguyên đán nhiều người không kịp làm đất để trồng trọt, có thể muộn so với những nông dân khác, xuất hiện chòm sao Tua rua này nhưng họ cần làm đất tốt, cấy mạ già, chăm sóc chu đáo thì vẫn có thành quả thu hoạch lớn
Do lượng ánh sáng, nhiệt độ, thời gian chiếu sáng cao nên xuất hiện những cơn áp thấp nhiệt đới, mưa gió và bão đổ bộ vào đất liền. Đứng trước những tình hình này, con người có những hoạt động để kịp thời thích ứng với thiên nhiên, thời tiết.
Việc thu hoạch lúa, ngô, ngũ cốc, các cây lương thực được tiến hành nhanh chóng, khẩn trương để kịp thời tránh những cơn bão đầu mùa đổ bộ gây thiệt hại, mất trắng thành quả lao động. Hơn nữa, việc khẩn trương thu hoạch còn có thể chủ động trong công việc làm đất, chuẩn bị cho vụ sau.
Đây là thời điểm ánh nắng gay gắt, nhiệt độ cao, oi bức nhưng những công việc đồng áng vẫn được tiến hành, diễn ra rất khẩn trương. Niềm vui được mùa khiến trẻ nhỏ người già đều rất vui mừng. Không những đối với các cây lương thực mà nhiều loại cây ăn quả như vải thiều, xoài cũng đã cho những trái chín. Ta hãy nhớ thời điểm 05. 05 âm lịch có một món khoái khẩu để giết sâu bọ như vải thiều, mận…
Tác giả bài viết: Vượng Phùng
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn