Tiết khí Tiểu hàn nghĩa là rét nhẹ, hay hiểu theo một nghĩa chính xác là bắt đầu bước vào thời điểm rất là lạnh. Chữ “Tiểu” theo nghĩa Hán văn nghĩa là nhỏ, bé, còn sớm, còn non, bắt đầu... chữ hàn nghĩa là “lạnh giá”, hiểu theo nghĩa rét nhẹ hay chớm rét cũng được nhưng nó thiếu tinh tế, hiểu theo nghĩa bắt đầu bước vào thời điểm rét mướt cực điểm thì hay, chính xác và đầy đủ hơn.
Tiết khí Tiểu hàn được bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06. 01 và kết thúc vào ngày 20. 01 dương lịch năm mới. Tại ngày đầu tiên của tiết khí khí này thì Mặt trời ở vị trí xích kinh 285 độ. Tại sao lại có thời điểm rét mướt cực độ khi mà đã qua tiết khí Đông chí? Theo chu kỳ chuyển động quanh Mặt trời theo quỹ đạo năm của Trái đất thì sau khi đi tới đường chí tuyến của bán cầu Nam (23 độ 27 phút Nam) thì nửa cầu Nam ngả về phía Mặt trời nhiều hơn nữa khiến cho Mặt trời di chuyển về khu vực vòng cực Nam trước khí quay trở về Xích đạo. Chuyển động biểu kiến của Mặt trời tới khu vực vòng cực Nam khiến cho khu vực này nhận được lượng bức xạ tương đối cao, một số lượng băng ở vùng cực tan chảy và chính vì nguyên nhân này tại nửa cầu Bắc tình trạng thiếu ánh sáng, nhiệt độ ngày càng nghiêm trọng hơn. Trong thời điểm cuối mùa đông từ tiết khí Tiểu hàn trở đi các khối khí lục địa hoạt động với sức mạnh cực đại khiến cho thời tiết khí vốn đã lạnh lẽo nay càng buốt giá, khô hanh hơn.
Từ sau tiết khí Tiểu tuyết là quãng thời gian bắt đầu của tháng 12 âm lịch. Theo kinh Dịch tháng 12 âm lịch quẻ Lâm, quẻ Lâm có đặc điểm bốn hào âm ở trên, hai hào âm ở dưới. Ở thời điểm trước một hào dương xuất hiện (quẻ Phục) nay đã xuất hiện thêm một hào dương nữa, với ý tượng sự phát sinh, trưởng thành không ngừng của dương khí, báo hiệu sự ấm áp, tươi sáng, phát triển mạnh mẽ, tràn đầy sức sống đang lại dần. Các hào âm dần tiêu biến biểu hiện của u ám, bệnh tật, buồn đau, lạnh giá dần dần bị đẩy lui. Người xưa có câu: Hết cơn bĩ cực, đến thời thái lai là như vậy. Quẻ Lâm là một quẻ cát lợi với ý nghĩa sự thịnh vượng, lớn mạnh, cuộc gặp gỡ , hội ngộ mang lại vui vẻ, hưng thịnh (có các thành ngữ như: Song hỷ lâm môn...). Vì vậy, trong tiết khí trời u ám, lạnh giá, những mầm sống dần dần được dung dưỡng, khi đã lớn lên về lượng tất cũng sẽ thay đổi về chất. Trong tiết khí Tiểu Hàn cũng giống như công tác chuẩn bị, lập kế hoạch, dự tính những công việc lớn lao, đại sự. Công tác này có được thực hiện chu đáo thì mới có được thành công về sau. Như vậy, bên ngoài dẫu có nhiều điều bất lợi nhưng bên trong có sự vận động, chuyển hóa, thay đổi không ngừng theo những xu hướng tiến bộ, tích cực, cát lợi, tốt đẹp.
Tháng 12 âm lịch là tháng Sửu, tháng Sửu thuộc hành Thổ, Sửu vốn là kho Kim nên những người được sinh vào tháng này thường có tính cách tín nghĩa, độ lượng, điềm đạm, ổn định, quy củ, nề nếp, trập tự và rất là siêng năng, chăm chỉ. Một số trường hợp có thể phát triển đến mức độ hơi cố chấp, bảo thủ, ương ngạnh và gàn dở nhưng vẫn là người có đạo đức rất tốt. Những người mệnh lý cần thêm Thổ khí để bồi dưỡng thì khi gặp tháng này họ ổn định vững vàng về tâm lý, sức khỏe có nhiều khỏe sắc, trẻ trung, sung mãn, tinh thần trí tuệ sáng suốt, mẫn tiệp. Đặc biệt, tháng này sẽ đến tết Nguyên đán cổ truyền nên họ có thể gặp cát lợi, hanh thông, thuận lợi, thăng tiến trong sự nghiệp và tài vận. Những người mệnh lý kỵ Thổ gặp tháng này may mắn giảm đi, tài vận và công việc có biểu hiện trì trệ, đình đốn, tâm lý không được vui vẻ, tư duy chậm, sức khỏe có biểu hiện suy giảm.
Tiết khí Tiểu Hàn có đặc điểm thời tiết khí vô cùng khắc nhiệt ở nửa cầu Bắc tạo nên những sức ép, thử thách cho tất cả các loài động vật và thực vật trên khu vực này. Hầu hết các giống thực vật, động vật trong tự nhiên đều có những hình thức tránh rét, trú đông, ẩn náu, di cư hoặc biến đổi để phù hợp với môi trường, nên mối đe dọa chủ yếu của dạng thời tiết khí này nhằm tới cây trồng, vật nuôi và con người. Tại những quốc gia có vĩ độ cao thuộc vùng ôn đới, hàn đới hiện tượng tuyết rơi, nước đóng băng, diễn ra thường xuyên, phủ trắng mặt đất và bầu trời. Miền Bắc nước ta trong giai đoạn này nguy cơ xảy ra tuyết rơi băng giá ở vùng cao như Hà Giang, Lào Cai, Sa Pa, Lạng Sơn, những khu vực đồng bằng tình trạng sương muối băng giá gây hại cho cây trồng và vật nuôi rất đáng lo ngại.
Khi thời tiết khí nhuốm một màu u ám, lạnh lẽo, khắc nghiệt thì góc độ năng lượng lý khí có những khởi sắc, triển vọng rất đáng mừng.
Trong tiết khí Tiểu hàn, mới chớm vào gian đoạn cực rét nên cần hết sức giữ gìn sức khỏe, hạn chế đi ra ngoài vào những thời điểm nhiệt độ xuống quá thấp, cần giữ ấm cơ thể, vệ sinh răng miệng bằng tinh dầu tỏi, nước muối, tăng cường các thực phẩm và gia vị có tính nóng, uống thêm rượu cũng là một giải pháp. Trong tất cả những biện pháp trên cần siêng năng tập thể dục để dưỡng chất lan tỏa, bài tiết khí tốt hơn, cơ thể thêm dẻo dai trước thời tiết, có sức đề kháng cao trước bệnh tật. Thời điểm những ngày giáp tết nhu cầu về thực phẩm tăng cao, dù còn trải qua tiết khí Đại hàn nữa, nhưng công tác chuẩn bị thường được tiến hành từ thời điểm này. Chăm sóc tốt cho rau, hoa màu, phòng bệnh dịch cho các loài gia súc, gia cầm, bảo vệ cho chúng khỏi bị bệnh dịch thì có cơ hội thu được những nguồn lợi kinh tế rất đáng kể.
Tác giả bài viết: Vượng Phùng
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn